هدف از درمان حذف زگیل ها و کاهش علائم موجود است. زگیلهای تناسلی میتوانند باعث ناراحتیهای روانی و اجتماعی شوند و درمان آنها میتواند نگرانیهای زیباییشناختی را برطرف کند. اگر زگیل تناسلی درمان نشود، ممکن است بهصورت خودبهخود از بین برود یا بدون تغییر باقی بماند. یا در اندازه و تعداد افزایش یابد.
برخی افراد ترجیح میدهند منتظر رفع خودبهخود عفونت در کمتر از یک سال باشند، اما درمان میتواند علائم را کاهش دهد و از مشکلات بیشتر جلوگیری کند.
درمانهای موجود شاید باعث کاهش اثرات HPV شوند، اما بعید است که بتوانند بهطور کامل ویروس را ریشهکن کنند یا احتمال سرطان را به صفر برسانند.
چرا زگیلهای تناسلی پس از درمان برمیگردند؟
بازگشت زگیل پس از درمان به دلیل فعال شدن مجدد ویروس پنهان در پوست سالم اطراف محل عفونت رخ میدهد. هیچ درمان واحدی وجود ندارد که بتواند زگیلهای تناسلی را کاملاً درمان کند. هیچ روش درمانی برتر یا ایدهآلی برای همه انواع زگیلها وجود ندارد.
روشهای درمانی رایج زگیل تناسلی
استفاده نادرست از این روشها میتواند باعث آسیب غیرضروری به بافتها شود. بیشتر بیماران به چندین دوره درمان نیاز دارند (طی چند هفته تا چند ماه). اگر بعد از سه دوره درمان پزشکی بهبودی قابل توجهی مشاهده نشود یا پس از شش دوره، زگیلها بهطور کامل از بین نروند، باید روش درمان تغییر کند. افراد مبتلا به HIV یا افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، ممکن است نیاز به ترکیب چندین روش درمانی داشته باشند. در ۲۰ تا ۳۰٪ موارد، حتی با درمان، بازگشت زگیلها مشاهده میشود.
درمان زگیل تناسلی در زنان باردار
زنان باردار احتمال بیشتری برای ابتلا به عفونت HPV دارند. زگیلهای تناسلی در بارداری ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی و سرکوب ایمنی بهسرعت رشد کنند.
زگیلهای کوچک و بدون علائم نیاز به درمان ندارند. زگیلهای بزرگ را میتوان با کرایوتراپی یا مواد کراتولیتیک درمان کرد. زگیلهای بزرگ و مرطوب پس از سهماهه اول حاملگی نیاز به جراحی دارند. اینترفرون، پودوفیلین، ۵-FU (5-فلورواوراسیل) در دوران بارداری ممنوع هستند. احتمال انتقال ویروس از مادر به نوزاد کم است، اما ممکن است تحت تأثیر مدت زمان بین پارگی کیسه آب و زایمان قرار گیرد.
درمان زگیل در بیماران در معرض سرطانهای آنوژنیتال
ویروس HPV عامل اصلی سرطان دهانه رحم است؛ اما، بیشتر مبتلایان به HPV به سرطان دچار نمیشوند. غربالگری سالانه و تست پاپاسمیر برای زنان مبتلا به زگیل تناسلی بسیار ضروری است. زیرا حدود ۹۰٪ از سرطانهای دهانه رحم ناشی از HPV هستند. بیماران مبتلا به زگیلهای مقعدی، افرادی که HIV دارند، یا سابقه رابطه مقعدی پذیرنده دارند، در معرض خطر بالاتر سرطانهای مقعدی هستند و باید تحت معاینه منظم قرار گیرند.
درمان کودکان مبتلا به زگیلهای تناسلی
زگیل تناسلی در کودکان نادر است. بیش از نیمی از این موارد ناشی از عفونت هنگام تولد یا انتقال تصادفی از زگیلهای پوستی است. وجود زگیل تناسلی در کودک، نیازمند بررسی و گزارش برای احتمال سوءاستفاده جنسی است.
مطالعهای روی ۶۷۲ کودک زیر ۱۲ سال نشان داد احتمال سوءاستفاده جنسی در ۲۱٪ دختران و ۱۸٪ پسران دیده میشود. کودکانی که زگیل تناسلی در ناحیه دستگاه تناسلی (آلت یا واژن) دارند بیشتر در معرض سوءاستفاده جنسی قرار دارند. کودکان ۳-۴ ساله نسبت به نوزادان ۷.۴۵ برابر بیشتر در معرض سوءاستفاده جنسی هستند. این آمار نشان میدهد که موقعیت زگیل تناسلی و سن کودک میتوانند عوامل هشداردهندهای برای تشخیص سوءاستفاده جنسی باشند.
نوزادان و کودکان مبتلا به پاپیلوماتوز حنجرهای
کودکانی که مادرشان زگیل تناسلی دارد، در معرض خطر انتقال HPV هنگام تولد هستند. ۵٪ از زایمانها در معرض انتقال HPV به نوزاد هستند. برخی نوزادان تا ۵ سالگی ممکن است به پاپیلوماتوز حنجرهای مبتلا شوند که باعث ضایعاتی در حنجره میشود. اما این بیماری بسیار نادر است، و زایمان سزارین بهطور معمول برای جلوگیری از آن توصیه نمیشود، مگر آنکه زگیل تناسلی بزرگ باشد و روند زایمان طبیعی را مختل کند.
درمان زگیل تناسلی در افراد دارای نقص ایمنی
بیمارانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (مانند افراد مبتلا به HIV یا کسانی که داروهای سرکوبکننده ایمنی مصرف میکنند) در معرض خطر بیشتر عفونت پایدار HPV و پیشرفت به سمت سرطان هستند.
درمان کارسینومای وِروکوُس تناسلی (Verrucous Carcinoma)
این یک نوع نادر اما مهاجم از سرطان پوست است که مرتبط با HPV نوع ۶ و ۱۱ میباشد. اگر زگیل بزرگتر از ۱ سانتیمتر باشد، باید احتمال بدخیمی در نظر گرفته شود. تنها درمان قطعی، جراحی برای برداشتن کامل ضایعه است.
درمان دارویی زگیل تناسلی
همه این داروها به صورت موضعی روی پوست استفاده میشوند. این داروها نباید روی مخاط، ضایعات دیسپلاستیک، کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC) یا کارسینوم وروکوس استفاده شوند. هیچیک از این داروها اثر ضدویروسی قطعی ندارند، اما به کاهش ضایعات کمک میکنند.
پودوفیلوکس (Podofilox): اولین درمان ترجیحی زگیل تناسلی خارجی در بیماران غیر باردار است. بهصورت ژل یا محلول، ۲ بار در روز برای ۳ روز متوالی در هفته استفاده میشود (حداکثر ۴ هفته). زگیل را از بین میبرد اما مقدار استفاده نباید بیش از ۰.۵ گرم در روز باشد. اثرات جانبی کم و مناسب برای مصرف خانگی است.
پودوفیلین (Podophyllin): نوعی ماده سیتوتوکسیک است که توسط پزشک روی زگیلها اعمال میشود. بهصورت هفتگی و حداکثر تا ۶ هفته قابل استفاده است. باید با احتیاط استفاده شود زیرا باعث مسمومیت سیستمیک و عوارضی مانند زخمهای پوستی و سمیت عصبی میشود. در دوران بارداری منع مصرف دارد.
۵-فلورواوراسیل (۵-FU): با مهار سنتز DNA و RNA باعث مرگ سلولی میشود. بین ۱۰ تا ۵۰ درصد نرخ بهبودی دارد. ۱ تا ۳ بار در هفته برای چند هفته استفاده میشود. عوارض جانبی آن شامل درد و سوزش است، بنابراین استفاده صحیح ضروری است.
کراتولیتیکها: TCA و BCA مواد مؤثر برای تمامی انواع زگیلهای پوستی هستند، در حالی که اسید سالیسیلیک معمولاً برای زگیلهای غیر تناسلی به کار میرود. TCA با غلظت ۸۰-۹۰٪ برای زنان باردار استفاده میشود. پس از خشک شدن اسید، باید با پودر بیکربنات سدیم خنثی شود.
ایمیکیمود (Imiquimod): باعث تحریک تولید سیتوکینها و تقویت سیستم ایمنی میشود. نرخ بهبودی ۵۰٪ و بازگشت بیماری بین ۱۹ تا ۲۳٪ پس از ۶ ماه. گران است و ممکن است تحت پوشش بیمه نباشد.
سینکاتچینز (Sinecatechins): پمادی که ۳ بار در روز و حداکثر ۱۶ هفته استفاده میشود. نرخ بازگشت پایینتر از ۵ درصد. عوارض جانبی کمتر و ارزانتر از ایمیکیمود.
اینترفرون آلفا (Interferon Alfa): سیتوکینی قدرتمند با اثرات ضدویروسی و تقویت سیستم ایمنی. تزریق مستقیم داخل زگیلهای تناسلی انجام میشود. یک دوره درمان شامل ۲ تا ۳ تزریق در هفته بهمدت ۳ هفته است. عوارض آن تب، خستگی و درد عضلانی است. برای زنان باردار توصیه نمیشود.
درمان جراحی زگیل تناسلی
روشهای جراحی معمولاً باعث حذف کامل ضایعات در یک جلسه درمانی میشوند. برای مواردی که زگیلهای متعدد یا گسترده هستند بهکار میرود. پس از جراحی، نرخ عود کمتر از روشهای دارویی است، اما همچنان ۲۵ تا ۵۵٪ امکان بازگشت وجود دارد. روشهای جراحی شامل موارد زیر است:
کرایوسرجری: یک تکنیک موثر برای زگیلهای کوچک و سطحی با منجمد کردن آب داخل سلول و نابودی آن. برای زنان باردار بیخطر است. در ناحیه مقعد ممکن است دردناک باشد، بنابراین کمتر موفق عمل میکند. در واژن توصیه نمیشود، زیرا ممکن است باعث آسیب به مثانه یا مقعد شود.
الکتروسرجری: روشی برای سوزاندن زگیلها بهوسیله جریان الکتریکی است. نیاز به بیحسی موضعی یا عمومی دارد. رای زگیلهای بزرگ مقعد یا فرج نیاز به جراحی کاملتر دارد. تخلیه دود جراحی برای پیشگیری از انتشار DNA HPV ضروری است.
برش جراحی: بریدن کامل زگیلها مخصوص موارد مقاوم یا گسترده همراه با کوتر برای جلوگیری از خونریزی. عوارض جانبی آن درد، زخم، عفونت، احتمال ایجاد مشکل در رابطه زناشویی است.
لیزر درمانی: کاربرد لیزر CO2 برای از بین بردن زگیلهای تناسلی و نئوپلازیهای دهانه رحم است. نرخ بهبودی پس از جراحی ۲۳ تا ۵۲٪ بدون عود تا ۳ سال و ۹۱٪ درمان کامل اولیه است.
کلام آخر
روشهای جراحی معمولا کارآمدتر از روشهای دارویی هستند، اما به زمان بیشتر و بیحسی نیاز دارند. عود زگیل حتی پس از درمان متداول است (بین ۲۵ تا ۵۵٪ احتمال دارد). انتخاب روش درمان بستگی به اندازه، تعداد و محل زگیل دارد. درمانهای ترکیبی (دارویی + جراحی) معمولاً بهترین نتیجه را ارائه میدهند.
منبع: emedicine.medscape