آزمایش پاپ اسمیر برای غربالگری سرطان دهانه رحم انجام می‌شود. این آزمایش سلول‌های غیرطبیعی دهانه رحم را که ممکن است سرطانی باشند یا در آینده سرطانی شوند، بررسی می‌کند. همچنین برخی از عفونت‌ها و التهاب‌ها را شناسایی می‌کند. در طول آزمایش پاپ اسمیر، پزشک سلول‌هایی را از دهانه رحم جمع‌آوری کرده و زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند.
اهمیت آزمایش پاپ اسمیر در پیشگیری از سرطان دهانه رحم
متخصصان آزمایش پاپ اسمیر را بهترین روش پیشگیری از سرطان دهانه رحم می‌دانند، زیرا سلول‌های غیرطبیعی را قبل از تبدیل شدن به سرطان شناسایی می‌کند. تشخیص زودهنگام این سلول‌های پیش‌سرطانی یا سرطانی میتواند شانس درمان را افزایش دهد.
تست پاپ اسمیر چه چیزهایی را بررسی می‌کند؟
- سرطان دهانه رحم
- سلول‌های پیش‌سرطانی در دهانه رحم (دیسپلازی )
- ویروس HPV ، که یک عفونت شایع مقاربتی (STI) است و خطر سرطان دهانه رحم را افزایش می‌دهد.
❌ تست پاپ اسمیر نمی‌تواند سایر بیماری‌های مقاربتی مانند سوزاک یا کلامیدیا را تشخیص دهد، اما ممکن است عفونت‌های دیگری مانند تریکوموناس، رشد بیش از حد باکتریایی یا عفونت قارچی را شناسایی کند. آزمایش‌های سوزاک و کلامیدیا به طور جداگانه انجام می‌شوند.
تفاوت بین تست پاپ اسمیر و آزمایش HPV چیست؟
آزمایش HPV برای بررسی نوع خاصی از ویروس HPV که احتمال ایجاد سرطان دهانه رحم را دارد، انجام می‌شود. همه انواع HPV باعث سرطان نمی‌شوند. پزشکان می‌توانند هم‌زمان آزمایش HPV و پاپ اسمیر را انجام دهند، زیرا هر دو روش شامل گرفتن نمونه سلولی از دهانه رحم هستند. پزشک هنگام ارسال نمونه به آزمایشگاه مشخص می‌کند که باید سلول‌های پیش‌سرطانی و سرطانی بررسی شوند (پاپ اسمیر)، HPV بررسی شود یا هر دو آزمایش هم‌زمان انجام شوند (co-test).
فاصله بین آزمایش‌ها بسته به اینکه فقط پاپ اسمیر انجام می‌دهید یا هر دو آزمایش را با هم انجام می‌دهید، کمی متفاوت است.
هر چند وقت یک‌بار باید آزمایش پاپ اسمیر انجام داد؟
بر اساس سن و سوابق پزشکی، فواصل توصیه‌شده برای آزمایش پاپ اسمیر به شرح زیر است:
- زیر ۲۱ سال ضروری نیست (خطر سرطان دهانه رحم در این سن بسیار کم است).
- ۲۱ تا ۲۹ سال هر۳ سال یک‌بار (با تست پاپ اسمیر).
- ۳۰ تا ۶۵ سال هر۳ سال یک‌بار(با تست پاپ اسمیر) یا هر۵ سال یک‌بار (با آزمایش ترکیبی پاپ اسمیر/HPV co-test).
- بیش از ۶۵ سال در صورت داشتن سه نتیجه طبیعی متوالی در ۱۰ سال گذشته، نیازی به آزمایش پاپ اسمیر نیست.
مواردی که ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های بیشتر یا ادامه غربالگری پس از ۶۵ سالگی داشته باشند:
- ✔ ابتلا به ویروس HIV یا داشتن سیستم ایمنی ضعیف
- ✔ سابقه سرطان دهانه رحم یا نتایج غیرطبیعی در آزمایش‌های گذشته
- ✔ قرار گرفتن در معرض داروی دی‌اتیل‌استیل‌بِسترول (DES) در دوران جنینی
آیا در صورت انجام هیسترکتومی (برداشتن رحم)، هنوز به تست پاپ اسمیر نیاز دارم؟
بستگی به نوع هیسترکتومی دارد. اگر بخشی از دهانه رحم باقی مانده باشد، همچنان باید آزمایش پاپ اسمیر انجام دهید. اگر دهانه رحم به طور کامل برداشته شده باشد، ممکن است دیگر به پاپ اسمیر نیاز نداشته باشید، مگر اینکه هیسترکتومی به دلیل سرطان یا ضایعات پیش‌سرطانی انجام شده باشد.
آمادگی برای تست پاپ اسمیر
✅ بهترین زمان برای انجام آزمایش پاپ اسمیربرای نتایج دقیق‌تر:
- 🚫 حداقل ۵ روز پس از پایان دوره قاعدگی باشد.
- 🚫 قبل از آزمایش حداقل ۷ روز از تامپون، کرم‌های واژینال، ژل‌های جلوگیری از بارداری یا سایر روان‌کننده‌ها استفاده نشود.
- 🚫 ۲ تا ۳ روز قبل از آزمایش از دوش واژینال استفاده نشود.
- 🚫 ۲ روز قبل از آزمایش از داشتن رابطه جنسی خودداری شود.
آیا می‌توان پاپ اسمیر را در دوران پریودی انجام داد؟
بهتر است آزمایش را در دوران قاعدگی انجام ندهید، زیرا ممکن است بر نتایج تأثیر بگذارد. بهتر است با پزشک خود مشورت کرده و اگر در روز آزمایش پریود شدید، ممکن است لازم باشد آن را به زمان دیگری موکول کنید.
انجام آزمایش پاپ اسمیر چگونه است؟
آزمایش در مطب پزشک انجام شده و فقط چند دقیقه طول می‌کشد. باید لباس خود را از کمر به پایین درآورده یا لباس بیمارستان بپوشید. پزشک یک ابزار اسپکولوم را وارد واژن می‌کند تا دهانه رحم را بهتر ببیند. با یک برس کوچک یا اسپاتول، مقداری سلول از دهانه رحم برداشته شده و برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه ارسال می‌شود. ممکن است کمی احساس فشار یا ناراحتی داشته باشید، اما دردناک نیست. خونریزی خفیف بعد از آزمایش طبیعی است، اما نباید بیش از ۲۴ ساعت طول بکشد.
آیا تست پاپ اسمیر خطر دارد؟
آزمایش پاپ اسمیر دقیق‌ترین روش غربالگری برای جلوگیری از سرطان دهانه رحم محسوب می‌شود، اما کامل نیست. از آنجایی که این آزمایش نیاز به بررسی نمونه‌ها با چشم انسان دارد، احتمال دارد بعضی از سلول‌های غیرطبیعی نادیده گرفته شوند. متخصصان و محققان در حال کار بر روی بهبود دقت این آزمایش هستند. با توجه به اینکه برخی از موارد غیرطبیعی ممکن است تشخیص داده نشوند، انجام منظم این آزمایش ضروری است.
تفاوت بین معاینه لگنی و تست پاپ اسمیر چیست؟
معاینه لگنی بخشی از مراقبت‌های معمول زنان است. در این معاینه، پزشک رحم، تخمدان‌ها و بخش‌های دیگر سیستم تناسلی را بررسی می‌کند و ممکن است آزمایش‌هایی برای بیماری‌های مقاربتی انجام دهد. پاپ اسمیر صرفاً برای بررسی سرطان یا تغییرات پیش‌سرطانی دهانه رحم است. بعضی از زنان ممکن است معاینه لگنی داشته باشند بدون اینکه آزمایش پاپ اسمیر انجام شود.
نتایج تست پاپ اسمیر چگونه تفسیر می‌شود؟
سیستم تشخیصی Bethesda (TBS) رایج‌ترین روش طبقه‌بندی نتایج آزمایش پاپ اسمیر است. این سیستم ۳ دسته اصلی دارد:
- نتیجه منفی برای ضایعات پیش‌سرطانی یا بدخیم
- ناهنجاری‌های سلول‌های اپیتلیال
- سایر تومورهای بدخیم
۱. نتیجه منفی (بدون تغییرات غیرطبیعی)
هیچ نشانه‌ای از سرطان، تغییرات پیش‌سرطانی یا سایر ناهنجاری‌های جدی وجود ندارد. اما ممکن است نشانه‌هایی از عفونت‌های قارچی، ویروس هرپس، یا تریکوموناس واژینالیس (نوعی بیماری مقاربتی) مشاهده شود. برخی از نمونه‌ها ممکن است تغییرات ناشی از التهاب یا عفونت را نشان دهند، اما ارتباطی با سرطان ندارند.
۲. ناهنجاری‌های سلول‌های اپیتلیال
این دسته نشان‌دهنده تغییرات سلولی در دهانه رحم یا واژن است که ممکن است نشانه سرطان یا مرحله پیش‌سرطانی باشد. به دو گروه تقسیم می‌شود:
ناهنجاری‌های سلول سنگفرشی
ناهنجاری‌های سلول‌های غده‌ای
🔷 ناهنجاری‌های سلول سنگفرشی
🔸 سلول‌های سنگفرشی غیرطبیعی (ASCs)
ASC-US : سلول‌های غیرطبیعی بدون تشخیص دقیق علت (میتواند ناشی از عفونت، التهاب یا پیش‌سرطانی باشد).
ASC-H : سلول‌های غیرطبیعی که احتمال بدخیمی بیشتری دارند و نیاز به بررسی‌های بیشتر دارند.
🔸 ضایعات داخل‌اپیتلیالی سنگفرشی (SILs)
LSIL (ضایعات با درجه پایین): تغییرات خفیف در سلول‌ها، که ممکن است خود به خود بهبود یابند.
HSIL (ضایعات با درجه بالا): تغییرات شدید سلولی که احتمال پیشرفت به سرطان را دارند.
⚠ در صورت مشاهده SIL، نیاز به آزمایش‌های تکمیلی و احتمال درمان وجود دارد.
🔸 کارسینوم سلول سنگفرشی: در صورت وجود این نتیجه، احتمالا فرد به سرطان مهاجم مبتلاست و تست‌های بیشتری برای تایید تشخیص انجام خواهد شد.
🔷 ناهنجاری‌های سلول‌های غده‌ای
🔸 سلول‌های غده‌ای غیرطبیعی (AGC) : تغییرات سلولی مشکوک که نیاز به آزمایش‌های بیشتر دارد.
🔸 آدنوکارسینوم: سرطان سلول‌های غده‌ای که ممکن است از دهانه رحم، رحم، یا ناحیه دیگری آغاز شده باشد.
۳. سایر تومورهای بدخیم
این دسته شامل سایر انواع نادر سرطان مانند ملانوم بدخیم، سارکوم‌ها و لنفوم‌ها است که به ندرت دهانه رحم را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
کلام آخر
آزمایش پاپ اسمیر یکی از حیاتی‌ترین روش‌ها برای شناسایی زودهنگام سرطان دهانه رحم است. اگر در آزمایش شما ناهنجاری مشاهده شد، به این معنا نیست که سرطان دارید، اما نیاز به بررسی‌های بیشتر دارید. در صورت مشاهده هرگونه تغییر غیرطبیعی در نتایج، پزشک ممکن است آزمایش تکمیلی مانند کولپوسکوپی انجام دهد. غربالگری منظم باعث تشخیص زودهنگام تغییرات سلولی و پیشگیری از سرطان می‌شود.
منابع: cancer، clevelandclinic
