ویروس HPV عامل اصلی زگیل تناسلی و به تبع آن بسیاری از سرطان ها است. خوشبختانه برای این ویروس واکسن وجود دارد و افراد می توانند به راحتی با تزریق این واکسن در برابر انواع سرطان ها مصون باشند. انواع مختلف واکسن HPV وجود دارد که قرار است در مورد آنها در این مقاله صحبت کنیم. شاید در فرهنگ ما نگاه جالبی به واکسن برای زگیل تناسلی نباشد، اما باید بپذیریم که این بیماری قابل پیشگیری است و هر چه در سنین پایین تری واکسیناسیون انجام شود، نتیجه آن بهتر است.
معرفی واکسن HPV یا زگیل تناسلی
واکسن گارداسیل HPV محافظتی ایمن، مؤثر و طولانی‌مدت در برابر عفونت‌های HPV فراهم می‌کند که اغلب باعث سرطان می‌شوند. بهترین زمان برای دریافت این واکسن قبل از مواجهه با ویروس است. سالانه در امریکا، ویروس HPV مسئول حدود ۳۶,۰۰۰ مورد سرطان در مردان و زنان است.
انواع واکسن‌های HPV
واکسیناسیون HPV هرچه زودتر انجام شود، محافظت بهتری ایجاد می‌کند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) توصیه می‌کند که واکسن HPV در سنین ۱۱ تا ۱۲ سالگی در دو دوز تزریق شود. این واکسیناسیون بهتر است از سن ۹ سالگی شروع شود.
واکسن گارداسیل ۹ ظرفیتی
Gardasil-9 (9vHPV) از ۹ نوع HPV محافظت می‌کند. این واکسن در دنیا شناخته شده و اثربخشی بالایی دارد ولی متاسفانه در ایران پوشش بیمه ای ندارد و برای خرید نیز گران است. واکسن گارداسیل ۹ (Gardasil 9) از ابتلا به ۹ نوع HPV محافظت می‌کند، از جمله ۷ نوع ویروسی که بیشتر سرطان‌های مرتبط با HPV را ایجاد می‌کنند (انواع ۱۶، ۱۸، ۳۱، ۳۳، ۴۵، ۵۲ و ۵۸) و همچنین ۲ نوع کم‌خطر که باعث زگیل تناسلی می‌شوند (انواع ۶ و ۱۱).
Gardasil (4vHPV) – واکسن گارداسیل چهار ظرفیتی
Cervarix (2vHPV) – واکسن سرواریکس دو ظرفیتی
تمام واکسن‌های HPV از بدن در برابر HPV نوع ۱۶ و ۱۸ (که اغلب باعث سرطان می‌شوند)، محافظت می‌کنند.
توصیه‌ها برای تزریق واکسن HPV در سنین مختلف
کودکان ۱۱ تا ۱۲ سال: باید دو دوز واکسن HPV دریافت کنند (فاصله ۶ تا ۱۲ ماه بین دوزها). واکسیناسیون بهتر است از سن ۹ سالگی آغاز شود. اگر فردی اولین دوز را قبل از ۱۵ سالگی دریافت کند، تنها دو دوز نیاز دارد .
واکسن HPV از عفونت‌های جدید جلوگیری می‌کند، اما عفونت‌های موجود یا بیماری‌های ناشی از آن را درمان نمی‌کند. این واکسن زمانی که قبل از مواجهه با ویروس تزریق شود، بیشترین اثربخشی را دارد.
جدول دوزهای مورد نیاز واکسن گارداسیل
✔ دوز اول: در سن ۱۱–۱۲ سالگی ✔ دوز دوم: ۶ تا ۱۲ ماه بعد از دوز اول.
- کودکان ۹ تا ۱۴ ساله: اگر دو دوز واکسن را با فاصله کمتر از ۵ ماه دریافت کنند، نیاز به دوز سوم دارند.
- افراد ۱۵ تا ۲۶ ساله: برای دریافت ۳ دوز واکسن در طول ۶ ماه برنامه‌ریزی می‌شوند.
- افراد با سیستم ایمنی ضعیف (۹ تا ۲۶ سال): نیاز به ۳ دوز دارند.
- افراد بالای ۲۶ سال: واکسیناسیون برای همه توصیه نمی‌شود چرا که احتمالا تا قبل از این سن در مواجهه با ویروس HPV بوده اند، اما افراد ۲۷ تا ۴۵ سال که واکسینه نشده‌اند، می‌توانند پس از مشورت با پزشک، واکسن دریافت کنند.
اهمیت واکسیناسیون HPV
HPV یک ویروس بسیار شایع است که می‌تواند باعث سرطان شود. سالانه ۱۳ میلیون نفر، از جمله نوجوانان، به HPV مبتلا می‌شوند. شما می‌توانید کودک خود را با واکسن HPV از این سرطان‌ها محافظت کنید. HPV عامل اصلی سرطان‌های دهانه رحم، سرطان مقعد، سرطان آلت تناسلی در مردان، سرطان ولوا و واژن در زنان، برخی از سرطان‌های سر و گردن است.
بیش از ۱۵ سال داده‌های تحقیقاتی نشان می‌دهد که واکسن HPV ایمن، مؤثر و دارای محافظت طولانی‌مدت در برابر سرطان‌های ناشی از عفونت‌های HPV است. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که متخصصان، منبع معتمد والدین برای دریافت اطلاعات درباره واکسن HPV هستند.
چه کسانی نباید واکسن HPV بزنند؟
اگر فردی شرایط زیر را داشته باشد، نباید واکسن HPV دریافت کند:
- 🔺 واکنش آلرژیک شدید نسبت به واکسن HPV یا ترکیبات آن داشته باشد.
- 🔺 به مخمر حساسیت داشته باشد (مربوط به Gardasil و Gardasil 9).
- 🔺 در دوران بارداری باشد.
- افرادی که بیماری‌های خفیف دارند (مثل سرماخوردگی یا تب خفیف)، همچنان می‌توانند واکسن بزنند. اما افرادی با بیماری متوسط یا شدید باید تا بهبودی صبر کنند.
آیا واکسن HPV در دوران بارداری توصیه می‌شود؟
واکسن HPV در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. اگر زنی بعد از دریافت واکسن متوجه شود که باردار است ، دوزهای باقی‌مانده باید تا بعد از زایمان به تعویق بیفتد. واکسیناسیون HPV هیچ عارضه‌ی شناخته‌شده‌ای برای بارداری یا جنین ندارد، اما مطالعات کافی در این زمینه انجام نشده است.
واکسن HPV چقدر مؤثر است؟
واکسن HPV می‌تواند بیش از ۹۰٪ سرطان‌های HPV را پیشگیری کند. این واکسن باعث موارد زیر شده است:
- ✔ ۸۸٪ کاهش در عفونت‌های HPV در دختران نوجوان
- ✔ ۸۱٪ کاهش عفونت در زنان جوان
- ✔ ۴۰٪ کاهش در موارد پیش سرطان دهانه رحم در زنان واکسینه‌شده
- افرادی که واکسینه شده اند، پس از ۱۲ سال همچنان از محافظت بالایی بهره‌مند بوده‌اند.
ایمنی واکسن HPV
واکسن HPV بسیار ایمن است. تحقیقات علمی نشان داده است که مزایای واکسن بسیار بیشتر از ریسک‌های احتمالی آن است. تمام واکسن‌ها قبل از تأیید توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تحت آزمایش‌های ایمنی دقیق قرار می‌گیرند. واکسن Gardasil-9 بر روی بیش از ۱۵۰۰۰ مرد و زن آزمایش شده و اثربخشی و ایمنی آن اثبات شده است.
عوارض جانبی واکسن گارداسیل
واکسن معمولا بدون عوارض است. برخی ممکن است عوارض خفیفی داشته باشند، از جمله:
- ✔ درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق
- ✔ تب خفیف
- ✔ سرگیجه یا غش (احتمال آن در نوجوانان بیشتر است)
- ✔ سردرد یا خستگی
- ✔ حالت تهوع و درد عضلانی یا مفصلی
برای جلوگیری از غش، نوجوانان باید هنگام واکسیناسیون بنشینند یا دراز بکشند و ۱۵ دقیقه پس از دریافت واکسن استراحت کنند.
هزینه‌های واکسیناسیون HPV
متاسفانه یکی از مشکلات ما در ایران این است که واکسن HPV در دسترس همه افراد نیست و بیشتر مواقع در داروخانه ها ناموجود است. همچنین هزینه این واکسن نیز بالاست و بسیاری از خانواده ها حاضر نیستند چنین هزینه ای برای فرزندان خود کنند و این چرخه معیوب در حال تکرار است.
کلام آخر
واکسن HPV ایمن، مؤثر، و یکی از راه‌های مهم پیشگیری از انواع سرطان‌های ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی است. برای نوجوانان ۱۱ تا ۱۲ سال توصیه می‌شود، اما می‌تواند از ۹ سالگی نیز شروع شود. واکسیناسیون افراد ۱۳ تا ۲۶ سال نیز در صورت عدم واکسیناسیون قبلی ضروری است. افراد ۲۷ تا ۴۵ سال، در صورت عدم دریافت واکسن در سنین پایین، باید با پزشک خود مشورت کنند.
