مسیر اصلی انتقال ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) از طریق تماس مستقیم پوست به پوست یا پوست به غشای مخاطی است. اگرچه انتقال از طریق رابطه جنسی کاملاً به اثبات رسیده است، اما مطالعاتی نیز مسیرهای غیرجنسی را پیشنهاد کرده‌اند.
رابطه جنسی
تنها راه انتقالی که از نظر علمی به اثبات رسیده است و بیشترین تعداد مبتلایان از این راه آلوده شده اند، از راه رابطه جنسی است. هر نوع رابطه جنسی که پوست با پوست فرد بیمار در ارتباط باشد امکان انتقال این بیماری را افزایش می دهد. در رابطه دهانی، مقعدی یا رابطه جنسی معمول امکان انتقال بیماری وجود دارد. کاندوم نیز نمی تواند از انتقال این بیماری پیشگیری کند.
انتقال افقی HPV
انتقال افقی به معنای گسترش ویروس از طریق اشیای آلوده (فومیت‌ها)، انگشتان، دهان، یا تماس پوستی غیر جنسی است. مطالعه‌ای گزارش داده است که ۱۷.۹٪ از نمونه‌های گرفته‌شده از تجهیزات پزشکی زنان دارای DNA ویروس HPV بودند. میزان آلودگی در بیمارستان‌ها ۱۱.۸٪ بود، در حالی که در مطب‌های خصوصی این میزان ۲۷.۵٪ گزارش شد؛ یعنی ۲.۷ برابر بیشتر.
✅ مشکلات انتقال از طریق تجهیزات پزشکی:
- دسته‌های سونوگرافی واژینال، حتی پس از ضدعفونی، ممکن است همچنان آلوده به HPV باشند!
- از کاندوم برای محافظت از پروب‌های سونوگرافی استفاده می‌شود ، اما احتمال پارگی آن ۰.۹ تا ۵٪ تخمین زده شده است.
- ۲۱٪ از نمونه‌های تجهیزات پزشکی پس از بررسی سونوگرافی همچنان دارای DNA ویروس HPV بودند.
انتقال ویروس hpv از یک بخش به بخش دیگر بدن
خودآلوده‌سازی به معنی انتقال HPV از یک بخش بدن به بخش دیگر است. در مطالعاتی این نوع انتقال در دختران باکره و کودکان دارای زگیل تناسلی، بدون سابقه سوءاستفاده جنسی، تأیید شده است. در زنان باکره، ۵۱.۱٪ آزمایش HPV مثبت بود، در حالی که این میزان در زنان فعال جنسی ۶۹.۱٪ گزارش شد.
انتقال عمودی (از مادر به نوزاد)
انتقال HPV از مادر به نوزاد از طریق راه‌های مایع آمنیوتیک، جفت، تماس با مخاط تناسلی مادر در هنگام زایمان طبیعی
امکان‌پذیر است. میزان عفونت HPV در نوزادان دختر (۱۷.۷٪) بیشتر از نوزادان پسر (۱۱.۶٪) است. مطالعات نشان داده‌اند که میزان DNA HPV در بدن مادر با احتمال انتقال آن به نوزاد ارتباط مستقیم دارد. مطالعه‌ای در دانمارک نشان داد که زنان مبتلا به زگیل تناسلی، ۲۰۰ برابر احتمال بیشتری دارند که فرزندانشان به پاپیلوماتوز حنجره‌ای (زگیل‌های ناحیه حنجره) مبتلا شوند.
انتقال از طریق آب
انتقال HPV از طریق آب هرگز به‌طور قطعی ثابت نشده است! اماDNA ویروس HPV در منابع آبی یافت شده است. در سال ۲۰۰۸، برای اولین بار وجود HPV در فاضلاب خام گزارش شد. مطالعات در ایتالیا نشان داد که ۵۶٪ از نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از دو رودخانه آلوده به HPV بودند. همچنین ۵۰٪ از نمونه‌های آب استخرهای عمومی در مطالعات دیگر دارای HPV بودند.
هنوز مشخص نیست که آیا HPV از طریق آب منتقل می‌شود یا خیر، اما شواهد نشان می‌دهد که این ویروس می‌تواند تا هفت روز بر روی سطوح مرطوب زنده بماند.
ناکارآمدی روش‌های بهداشتی رایج در جلوگیری از انتقال HPV
روش‌های معمول ضدعفونی برای از بین بردن HPV نوع ۱۶ کارایی لازم را ندارند. بر اساس مطالعات الکل (اتانول و ایزوپروپانول) قادر به از بین بردن HPV نیست. اما هیپوکلریت‌ها و مواد ضدعفونی‌کننده با غلظت بالای پراستیک اسید مؤثر هستند.
عوامل خطر ابتلا به عفونت HPV
- 🔹 داشتن شرکای جنسی متعدد
- 🔹 شروع فعالیت جنسی در سنین نوجوانی
- 🔹 سیگار کشیدن: عفونت HPV یکی از عوامل اصلی سرطان دهانه رحم است ، اما سیگار کشیدن نیز یک عامل کمکی محسوب می‌شود . دخانیات اثرات سرکوب‌کننده‌ای روی سیستم ایمنی بدن دارد. عفونت HPV نوع ۱۶ دهانی در میان افراد سیگاری شیوع بالاتری (۲٪) دارد .
- 🔹 بیماری‌های مقاربتی و عدم درمان کافی یا به موقع
کلام آخر
HPV می‌تواند از طریق خودآلوده‌سازی و انتقال افقی گسترش یابد، و نیاز به پروتکل‌های بهداشتی دقیق‌تری برای ضدعفونی تجهیزات پزشکی دارد.
منبع: pmc.ncbi.nlm.nih
